Home » Limba Sarda » Patatu Salvatore » Salvatore Patatu: Festa de pantasimas

Immagini del paese

Immagine 012.jpg

Statistiche

Tot. visite contenuti : 10917486

Notizie del giorno

 
Salvatore Patatu: Festa de pantasimas PDF Stampa E-mail
Venerdì 19 Ottobre 2007 05:26

Il racconto è tratto dal libro dello stesso Patatu “Contos de s’antigu casteddu”, ed. Diesse, Sassari 1980, pagine 35-40.

S'antigu rellozu de su campanile in piatta 'e cheja fit sonende sas ses de sero: "Ohi, bene meu! A cando a manzanu", narat tiut Peppinu bessende da-e domo, pro andare a tentare sa roba de su padronu sou in sa tanca de Ispinalva.
Fit unu sero de ijerru; de cuddos ijerros frittos, chena perdonu! Sas carrelas fin bòidas e solas; su 'entu falaiat fruscende da-e carrela 'e s'arcu e ch'intraiat incanaladu in s'istrintorzu 'e S'Ulumu, fattende tzoccare giannas e balcones che matraccas in chida santa.
Sa zente aiat già postu sas istangas in sos portales e si fit preparende a chenare. Da-e sa domo de tiu Antoni Maria ndi 'essiat unu fiagu de pan'untu chi allegraiat su coro.

Tiu Peppinu aiat chenadu fae a ribisale, ca viviat solu in d-una domitta bascia in Pala 'e Chercu, e passaiat sas nottes in d-una pinnetta, a duas oras de caminu da-e 'idda, in Sassu Giosso.
Passende addainanti de su rughefissu in sa piana 'e Cudinas, si fit sinnadu e si nde aiat bogadu su bonette, pienu de rispettu, comente faghiat d-ogni sero e, altzièndesi su collette de su gabbanu militare e incrippende sos coddos mazados da sos annos e da su tribagliu, aiat leadu su caminu de Santu Miale, in mesu a sos chercos seculares, chi arrivin fintzas a sa travessa de su caminu 'e Piddiu.
Comente fit arrividu a su giassu de su chercu mannu, li fit pàrfidu chi su 'entu aiat sessadu de muizare in mesu a sas fozas e in s'aera aiat bidu unu lugore istrambu, comente e chi esseret istadu in istiu.
Da-e tesu l'arriviat una mùsica 'e sonetto, comente e sa ch'intendiat sonende in sa festa de nostra Signora de su Gàrminu, chi faghian sos messajos in su mese de trìulas.

Appena fit arrividu a sa fine de sa 'ortada, si li fit presentadu custu ispetàculu, chi no aiat bidu mai in sas mizas de 'oltas chi fit passadu in cussu caminu. Poi de su chercu mannu, bi fit sa cheja de santa Maria de Aidos, a inue andaian sas bajanas a fagher sa novena in su mese de cabidanni. In sa piatta 'e sa cheja, illuminada da làmpanas a carburu e a petròliu, unu fiottu de zente, òmines e fèminas, aian ordinzadu una festa de càntigos e de ballos.
In mesu a sa piatta, sètezidos in banchittos de urtiju, b'aiat duos sonadores cun chitarra e sonetto, e-i sos àtteros, tenzèndesi a manu tenta, ballaian girende in tundu e cantende e iscambièndesi sa dama a d-ogni giru. Tiu Peppinu fit restadu a bucca aberta pro una bona iscutta, fintzas a cando, parende sas orijas, no aiat intesu sas peràulas de su coro chi cantaiat accumpagnadu da-e sos sonadores:

“No istes abbaidende
beni a ballare cun nois,
già ti fimus imbarende,
ismèntiga penas e ohis!".

Tiu Peppinu non si l'aiat fattu repìtere duas boltas; aiat postu in terra su saccapane, si nde aiat bogadu in presse su gabbanu, e si che fit tzaccadu in mesu, ballende e cantende, tzocchende sas manos e pistende sos pes in su terrinu, tra duas fèminas bestidas in costùmene antigu, chi parian duas printzipessas.

S'abolottu fit mannu e tiu Peppinu non resessiat a cumprèndere chie fit totta custa zente chi l'aiat atzettadu, antzis, invitadu gai a bonu coro, sende chi in bidda, in sas festas, non lu cheriat nisciunu, ca non fit bestidu 'ene e ca no aiat ràmine de cughina e tancas assoliende. Su divertimentu faghiat andende e aumentende e a tiu Peppinu, ogni pagos segundos, li pariat chi sa zente fit sempre in aumentu. A d-ogni ballu li toccaiat una fèmina diversa e non resessiat a si render contu comente totta custa zente istaiat in d-una piattighedda minore comente fit cussa de sa cheja de Santa Maria de Aidos.

Si fit ismentigadu de su dovere e de Bachiseddu, a su cale deviat dare su càmbiu pro tentare sa roba. E gai, tra ballos e càntigos, sonos e brincos, che l'aiat cabulada fintzas a sas ùndighi e mesa. A unu tzertu puntu, fattende unu girutundu, in s'iscàmbiu de sa dama, li fit toccada una fèmina chi si naraiat Filumena e li fit comare de fogarone. Si fin fattos compare e comare, brinchende su fogu chi sos oberajos aian fattu addainanti de su munimentu, su sero de su pèperu de santu Giuanne.

Ballare cun comare Filumena l'aiat fattu piaghere mannu, si non fit istadu chi custa comare sua fit morta da-e pius de vint'annos. Comintzat a l'intrare custu suoreddu minudu e a li trèmere sas ancas che giuncu in su trainu, sentz'ischire ite fàghere. Comare Filumena si fit abista de s'assuconu mannu de tiu Peppinu e, cun sa còntiga de lu leare a ballare a su solu, l'aiat nadu a boghe bascia, pro non l'intèndere sos àtteros:

"Compare meu, innanti chi sonet mesanotte, partide a bolu, chentza bos girare mai; e faghide in modu de lassare inoghe su cappotto e-i su saccapane. Calesisiat cosa sutzedat, non bos giredes e sighide 'erettu a ue fizis andende. Manzanu, daghi torrades a passare, abbaidende sa cosa 'ostra chi lassades inoghe, azis a cumprèndere ite bos deviat capitare si fizis restadu. Como, tottu nois", sighit comare Filumena, "cantamus una cantone in coro e bois devides accoppiare in rima".

Tiu Peppinu, chi fit diventadu liju che chera, non resessiat mancu a pensare ite fàghere e ite nàrrere, cando su coro at intonadu a rìtimu de ballu sardu:
"A ballamus, a ballamus!"
E tiu Peppinu cun cant'alenu giughiat in corpus:
"A coimutza che tzaccamus".
E-i su coro:
"A ballamus e ballemus!"
E tiu Peppinu:
"A coimutza che tzacchemus!".

In cussu, sos balladores comintzan a rìere e, sempre tenzèndesi a manu tenta, si falan in terra gruscende sa conca; ed est pròpiu approffittende de cussu mamentu chi tiu Peppinu fit partidu de colpu, che crastu da-e frunda, lassèndesi a palas tichìrrios e boghes, tzoccos de cadenas e de ferros ruinzados. Chentza si girare mai, comente l'aiat nadu comare Filumena, che fit arrividu a un'alenu a sa pinnetta in sa tanca de Ispinalva, ue Bachiseddu, istraccu de isettare, si che fit drommidu.

Su 'entu aiat comintzadu torra a sulare forte in mesu a sos mudejos e a sas mattas de chessa de Sassu Giosso, battèndende s'attoccu de sos canes da-e su cuile de tiu Filippu. Ma non fit tzertu su fragassu 'e su 'entu e su lamentu de sos canes chi impidian a tiu Peppinu de leare sonnu e chi l'an fattu tènnere totta notte su coro a brincos che lèpere in saccheddu.
Su manzanu, pighende a bidda, fit passadu addainanti de sa cheja de Santa Maria de Aidos, aiat bidu su cappotto e su saccapane fattos a fischinidas e-i su coro si li fit beladu intro 'e pettorras, fattèndeli attuddire cantos pilos giughiat in sa carena.

Ed est da-e tando chi tiu Peppinu no est torradu pius a tentare sa roba de su Calònigu in sa tanca de Ispinalva, ma at comintzadu a campare furriadu in sas carrelas, fattende cumandos de pagu importu a s'unu e a s'àtteru.

E, in sos seros frittos de ijerru, cando su 'entu faghet tzoccare sas giannas e-i su ràndine marteddat in sas coberturas, tiu Peppinu, sètzidu in su buttighinu de tiu Cischeddu, faghet ancora su contu de sa festa de sas pantàsimas, vivèndelu che tando, a chie li cumbidat mesu litru de 'inu.

 

Le foto:

1a - La copertina del libro da cui è tratto il racconto

2a - Il campanile della chiesa parrocchiale, dedicata a San Matteo apostolo

3a - La chiesetta campestre di Santa Maria de Aidos, a 1 Km dall'abitato sulla provinciale per Erula

4a - Particolare di una cappella della vecchia parrocchiale di San Matteo a Su Monte 'e Cheja; sullo sfondo, la chiesa di Cunventu e il cimitero

Ultimo aggiornamento Venerdì 09 Aprile 2010 14:14
 

Aggiungi un commento

Il tuo nome:
Indirizzo email:
Titolo:
Commento (è consentito l'uso di codice HTML):