Home » Limba Sarda » Patatu Salvatore » Salvatore Patatu: Su carzeraju allegru

Immagini del paese

campanile2.JPG

Statistiche

Tot. visite contenuti : 10811915

Notizie del giorno

 
Salvatore Patatu: Su carzeraju allegru PDF Stampa E-mail
Valutazione attuale: / 42
ScarsoOttimo 
Martedì 20 Luglio 2010 15:01

 

Cianeddu su carzeraju haiat piazzadu buttega in caminu 'e Littu, in d'un'istalla chi s'haiat fattu acconzare da-e mastru Migali, in cambiu de un'insoladura 'e bottes e de una chintorza, ca su poveru fraigamuru giughiat sempre sos calzones ligados cun d'unu bicculu 'e filuferru.

Cianeddu fit un'omineddu basciu e rassottu, sempr'allegru, chi haiat cominzadu a faghere su carzeraju da-e cando, teraccheddu pastore, fatt'a roba, s'inzegnaiat a fagher collares pro sas campaneddas e sos sonajolos de 'accas e arveghes, e a acconzare bottes furriadas in sos caminos, cun peddes de craba chi issu e tottu conzaiat in sa pinnetta, cun su lumen de rocca e cun sa pedra fumiga.

In pagu tempus haiat buscadu fitianìa meda e pius de su mesu 'e sa 'idda si serviat da-e issu

Cun su passare 'e sos annos, fit diventadu mastru finidu. Insolaiat bottes, faghiat ispiantellas, cosiat tomajas e forrones, e da-e buttega sua 'essian bottes de prima calidade; las faghiat puru a misura, cuntentende zente meda. Ma sa mezus calidade e virtude sua fit s'allegria e-i su bon'umore chi teniat sempre. Passaiat sas dies pistende pedde, cosende, razzighende e incollende, ma sempre cantende a boghe ispallattada.

Da-e pagu tempus in goi, zente meda s’haiat leadu sa bona abitudine de andare a sa buttega ‘e Cianeddu a si trattenner e a arrejonare de su pius e de su mancu; e a cummentare sos fattos chi suzzedian in bidda. E ogni tantu calecunu proponiat a Cianeddu de si comporare unu macchinariu ispeciale chi haian tottu sos carzerajos de zittade e chi lis cunsentiat de faghere a su doppiu ‘e su trabagliu.

Cianeddu a-i cuss’orija non b’intendiat e los lassaiat perdere, sighende a pistare pedde, ballende s’anca e cantende sempre, chenza sessare mai de essere allegru.

“Ma a l’ischis chi a su postu de faghere duas insoladuras in d’una die nde podes faghere sette o otto”, li narat una die signor Tonio, chi fit andadu a si fagher cambiare unu pajiu ‘e taccos.

“Non so in chirca ‘e nudda”, li rispondet Cianeddu tott’allegru e cantende sempre.

“Ma non bides chi non nde podes alzare sos renes, da-e cantu trabaglias; e buscas su tantu pro no morrer de famine. Si ti comporas su macchinariu, leas su mesu 'e s’impodda e balanzas a doppiu ‘e su ‘inari”, li ripitit signor Tonio, cunvintu de faghere s’interessu de su poveru carzeraju, chi, sighende a trabagliare, continuaiat a cantare e a fruscittare chenza mancu rispondere.

“Mala sorte cantu ses perri conchinu - li rispondet s’amigu -, non la cheres cumprender propriu, ses pius tontu ‘e una craba! A t’appiccas tue e-i su macchine chi giughes in conca”.

“A lu ‘idides! – narat Cianeddu essende unu mamentu a cantare – gai mi piaghides! Lassademi sa conca in pasu e non mi chirchedes custas cosas de zittade, chi inoghe semus in bidda”.

E gai sighit a vivere e a trabagliare Cianeddu, sempre cantende cun boghe cristallina, chi si ch’intendiat finzas in sa ostada de Carigaju, accuntentendesi de su pagu chi resessiat a buscare cun sas manos suas.

Sa zente, tantu fit allegru e cuntentu de su pagu chi haiat, lu leaiat a dicciu, pro su bon’umore chi resessiat a ponnere in sa buttega sua misera de attrezzos, ma ricca de musica, de cantigos e de allegria.

Ma cun su passare ‘e su tempus, Cianeddu, cun trinchittu e sula, non resessiat pius a nde tostare sos pese, pienu comente fit de trabagliu e de fitianos chi non resessiat a cuntentare.

Trabagliaiat pius de doighi oras, e a cando a su sero, su chi haiat fattu fit paga cosa, chi li cunsentiat solu de comporare calchi coghinzu ‘e fae o de ‘asolu craba. Li ‘enit in mente de aumentare sos prejos, ma non fit una cosa fattibile, pruite gai perdiat fitianos meda e-i s’arriscu fit mannu, ca podiat restare chenza trabagliu in tottu.

Un’amigu caru, una die, li torrat a leare s’arrejonu de sas de sas attrezzaduras modernas chi podiat comporare in continente, da-e una soziedade chi faghiat agevolassiones meda. Si daiat un'antizipu e-i su restu si podiat pagare a ratas, mese pro mese:

"Ma deo - rispondet Cianeddu - no hapo mancu su 'inari pro pagare s'antizipu; da 'ue lu leo? A furare non b'ando, ca a narrere sa veridade non bi so bonu".

"Lu naramus a signor Tonio - li rispondet s'amigu - cun issu podes iscontare in contr'a trabagliu; no'has bidu chi cambiat taccos a s'ispissa?".

E gai, Cianeddu, cumbinchidu da-e custos arrejonamentos, si faghet prestare su 'inari de s'antizipu da-e signor Tonio e ordinat tottu sos macchinarios pius modernos chi bi fini, impignendesi a pagare in trintases ratas a sa fine de ogni mese.

Leat una bella macchina 'e cosire a pedale, cun d'unu brazzu longu, chi cosiat tomajas e forrones in pagos minutos; una mossa pro bi ponnere sas insoladuras poi de las haere incolladas. Una mola a pedale pro razzigare sa pedde e tottu sos atteros attrezzos modernos chi haiat bidu in su catalagu a colores chi l'aiat mustradu su rappresentante de sa soziedade. Pro 'idere custa attrezzadura benit a buttega su mesu 'e sa idda, totta zente chi si cheriat rendere contu de persone de sas nodidades chi fini arrividas.

Cianeddu cominzat a trabagliare in modu nou e diversu, pius umanu e subra tottu pius lestru 'e prima; e a cando a su sero che 'ogat una bona cantidade de insoladuras e de taccos. Ma da-e sa die, pensende a sas cambiale chi haiat frimmadu, non b'hat cantadu piusu.

Ogni 'olta chi cominzat un'insoladura noa, pensat a sas cambiales de pagare; a-i cussos trintases dimonios chi li marteddan sa conca, e-i s'allegria che la lassat fora 'e sa gianna. In domo sua, cun sa muzere e-i sos fizos, non bugliaiat piusu; e pius pagu ancora cun sos fitianos suos, chi su pius de sas boltas non bi andaian a si trattenner, ca pariat diventadu unu salamu appiccadu in magasinu.

Su notte cominzat a non bi drommire piusu; e cando resessit a si che ingalenare, mortu 'e sonnu e de fadiga, sonniat cambiales, trattas, rezzidas, pretores, avvocados, messos de cunziliassione zocchendeli sa gianna e ufficiale giudisciarios lendecheli sos mobiles de cughina fattos da-e mastr'Antoni, chi fin costados annos de sacrifissios e de brivassiones. Sonniat ferros de caddu giaittados in sa gianna 'e domo sua e in sa gianna 'e buttega; figu niedda 'e triulas e ua bianca, chi fin cosas de timire meda in sonnu, naraiat su giaju, ca si sonnian cando devet suzzedere calchi disgrascia manna.

E gai, poi de unu paju 'e chidas, non potende resistere piusu, iscriet a sa ditta; pagat una penale, si faghet torarre sas cambiales e lis torrat cudd'attrezzadura, chi pariat chi no'haiat fattu mancu peccadu.

Da-e sa die, Cianeddu cominzat torra a cantare a boghe piena e ispalattada, e-i s'allegria torrat a regnare in domo sua e in buttega.

E comente Cianeddu est su poveru iscrittore chi bos hat fattu custos contos, chi ispero eppedas aggradessidu e bos eppana puru divertidu. 'Eo puru, comente issu, fia allegru, cuntentu; faghio custos contos a sos amigos, a sos collegas, a sos cumpagnos, in tottu sas occasiones.

Poi, una die, calecunu de-i custos amigos, cullegas e cumpagnos m'hat cumbinchidu a los ponnere pro iscrittu.

"Sevado' - m'hana nadu - aggoglilos in d'unu liberu e frubbicalos, chi los potat leggere zente meda".

E gai, poi de tantos ripensamentos, hapo fattu. E da-e sa die, deo puru hapo perdidu s'allegria, sa cuntentesa e-i sa gana 'e raccontare a sa zente, ca s'iscrittu no' est che-i sa peraula.

E diffattis naraiat Remundu Piras a propositu:


E già no est a haer coro malu,

ma a dare obera mia a sas istampas

timo chi 'e fortuna tenzat calu.

Mi l'impaurin de critica sas pampas:

chi nerzan: "S'has trampadu improvvisende,

sos pobulos iscrînde non los trampas".


Ispero nessi chi, pro mi torrare s'allegria e-i sa 'oza 'e raccontare, non sia custrintu a ritirare tottu sas copias chi hapo postu in giru.

Bos ringrazio meda de coro pro m'haere iscultadu e bos auguro saludu e trigu meda e... a nos bider sanos.


Cfr.: Salvatore Patatu, Contos de s'antigu casteddu, ed. Diesse, Sassari 1980, pagine 111-117. Le illustrazioni sono di Renzo Pianti.

---

Con questo racconto si chiude il libro. In realtà, l'autore, per conservare il proprio proverbiale buonumore e per dilettarsi continuando ad affabulare, sia a voce che per iscritto, non è dovuto ricorrere a ritirarne le copie già stampate. Peraltro andate esaurite in breve tempo.

Di storie ha continuato a scriverne tante altre, ovviamente, raccogliendole in nuove pubblicazioni. Storie che continua ancora a raccontare, ovunque e in allegria, a colleghi, amici, parenti e compagni. Per il godimento loro e suo.

Gli auguriamo di cuore che possa a farlo ancora a lungo. (c.p.)

 

Ultimo aggiornamento Martedì 20 Luglio 2010 21:01
 
Commenti (1)
LA VITA E' UNA POESIA
1 Giovedì 29 Luglio 2010 15:45
Veronica Scanu-Lye -Londra
Trovo il racconto di Tore interessante. I luoghi citati, Caminu 'e Littu e Sa Ostada de Tiu Carigagiu (un mio antenato) mi sono familiari.
Cianeddu era quindi un mio vicino di casa, riesco quasi ad immaginarlo nella piccola bottega.


Questa storia deve essere ambientata in un tempo lontano, cioe' quando la gente si accontentava di poco, del necessario per vivere. Appunto, meglio avere poco, dormire profondamente e cantare allegramente pittosto che rimanere svegli tutta la notte, "orioladu"
pensando alle cambiali da pagare.

.
Cianeddu approciava la vita diversamente... colorava la sua esistenza, se la cantava e faceva bene..la vita per lui era una musica!!! altro che "uriolos"


L'esatto contrario di cio' che avviene nei nostri tempi, "i tempi moderni". Durante le mie visite in Italia ho notato che molta gente, specialmente nei piccoli centri, si stressa la vita a causa delle manie di grandezza... pensando a comprare, comprare, comprare... "su lussu chi no si poden permittere" per dimostrare non so a chi "chi puru deo appo su palattu"... "beni a m'acciappare chi ti fatto idere sa domo"... e su caffe?? Su caffe' no lu leamus in su friscu... cioe' in cantina.


Chiedo scusa per il sardo che sicuramente non e' corretto.


Saluti da Londra

---

Grazie per i saluti, che ricambiamo affettuosi. Il tuo sardo, nonostante la lunga permanenza londinese, è ancora fresco e musicale. Sa raighina est sana e bona. Saludu meda! (c.p.)

Aggiungi un commento

Il tuo nome:
Indirizzo email:
Titolo:
Commento (è consentito l'uso di codice HTML):